Duurzaam ondernemen is grenzen stellen

DJM zet vol in op duurzaamheid. Onlangs gaf Dick van der Maal – DJMs CEO – in gesprek met ABN AMRO zijn visie op hoe dit te realiseren is, gewoon door te handelen uit vertrouwen en vanuit principes.

Hierbij het interview van Julie Krauwer - ABN AMRO (bron), ook hier te lezen.

 

Dick van der Maal levert met zijn bedrijf DJM Inkjet Solutions printoplossingen voor de verpakkingsindustrie. De ondernemer is actief in een niche, maar hanteert principes die toepasbaar zijn voor elke organisatie die wil verduurzamen: handelen vanuit vertrouwen en principes.

DJM Inkjet Solutions is gespecialiseerd in inkjet-technologie, waarbij inkt uit een inktpatroon over het te bedrukken oppervlak wordt gesproeid. Net zoals bij een ‘thuisprinter’ gaat de aansturing van industriële inkjet-printers digitaal, iets wat volgens de ondernemer allerlei voordelen met zich meebrengt. Zo kan drukwerk worden gepersonaliseerd op basis van informatie uit een database. “Denk aan kinderboeken waarin de hoofdpersoon de naam van de lezer draagt”, illustreert Van der Maal. “Technisch gezien zouden we ook de inhoud van een tijdschrift per abonnee kunnen aanpassen, maar dat gebeurt nog niet.”

Van der Maal begon in 1994 op het spreekwoordelijke zolderkamertje, maar wist al snel grote klanten aan zich te binden. Zo ontwikkelde Van der Maal met zijn bedrijf een slimme adresseeroplossing voor drukkerij Roto Smeets, waar onder andere zakenblad The Economist van de persen rolde. De druk was hoog, vertelt Van der Maal. “Alles moest niet alleen foutloos, maar ook bloedsnel. Koeriers stonden letterlijk te wachten om de tijdschriften op tijd het vliegtuig in te krijgen.” Ook in het huidige tijdperk van online-shopping is deze behoefte actueel. “Je wilt zeker weten dat de doos met jouw bestelling een deksel krijgt met jouw adres en niet dat van iemand anders”, zegt Van der Maal. “Daar verzinnen wij dan een oplossing voor. Ik zeg altijd: hoe complexer het vraagstuk, hoe leuker wij het vinden.”

Klantbehoeften zijn voor de ondernemer altijd leidend geweest. Dit betekent dat de door DJM geleverde hardware – de printmodule inclusief aansturings- en integratiemechanieken – op de specifieke klus wordt afgestemd en de bijbehorende software per opdracht wordt ontwikkeld. “Of de klant nou adreslabels van vijf centimeter breed wil bedrukken of een grote verpakkingsdoos, dat maakt niet uit”, illustreert Van der Maal.

Leverancier als inspirator

De klant centraal stellen staat volgens de ondernemer niet gelijk aan het kritiekloos uitvoeren van een opdracht. Van der Maal inspireert zijn klanten dan ook graag om duurzamer te werken. “Wij maken dan een paar voorbeelden en dan hoop ik dat de klant zich realiseert dat een verpakkingsdoos met enkel een logo net zo goed kan zijn als een volledig in kleur bedrukte verpakking. Minder inkt is méér voor het milieu.” De sleutel ligt vaak bij marketingafdelingen, ziet Van der Maal. “De perfectie waar marketingmensen naar streven is ellendig. Er hoeft maar iets scheef te staan en al het drukwerk wordt weggegooid. Als we de kans krijgen om met deze mensen in gesprek te gaan, dan doen we dat.”

"De perfectie waar marketingmensen naar streven is ellendig. Er hoeft maar iets scheef te staan en al het drukwerk wordt weggegooid."

Het bedrijf kijkt ook kritisch naar het soort inkt dat per productcategorie gebruikt wordt. “Uv-inkt is bijvoorbeeld giftig”, legt Van der Maal uit. “Stel je voor dat je die giftige inkt gebruikt voor het bedrukken van puzzels. Kinderen gaan daaraan knagen.” De ondernemer vertelt over een klant die voor het bedrukken van papieren bekers de voorkeur uitsprak voor uv-inkt. “Zo’n oplossing gaan wij nooit leveren. En als ze het per se willen, dan zijn wij niet de partner voor hen. Soms komt een bedrijf ons dan zogenaamd tegemoet door te zeggen dat zij de verantwoordelijkheid op zich nemen, mocht er iets misgaan. Maar wij gaan daar niet in mee. We hebben een verantwoordelijkheid naar de maatschappij.”

Een tweede leven voor machines

Van der Maal ziet een groeiende rol voor inkjet-technologie, maar benadrukt dat het niet nodig is om oude machines als “oud vuil” weg te zetten. Hybride systemen, waarin traditionele- en digitale printtechnieken worden gecombineerd, hebben volgens hem veel potentie. “Die zijn niet alleen duurzaam, maar drukken ook de kosten. De investering voor een volledig nieuwe machine ligt namelijk enorm hoog.”

De ondernemer omarmt het circulaire gedachtengoed. “Ik vind het leuk om te kijken hoe we oude onderdelen kunnen hergebruiken”, vertelt Van der Maal. “Bijvoorbeeld de walsen en de rollen waarover het papier wordt getransporteerd. Soms kun je de volledige onder- of bovenbouw opnieuw inzetten.” Van der Maal hoopt dat hij klanten van dergelijke kansen bewust kan maken. “Het begint met de dialoog aangaan.”

Toegankelijke oplossingen

Een klus stopt niet op het moment dat een printoplossing wordt geplaatst. “Dan begint het eigenlijk pas”, zegt Van der Maal. “Het succes van onze oplossingen staat of valt met de mensen die bij onze klanten aan de knoppen zitten. Deze ‘operators’ zijn dus een enorm belangrijke schakel.”

Dat vergt op voorhand een stevig inlevingsvermogen in de eindgebruiker, merkt Van der Maal op. Want hoewel het bedrijf zelf drijft op technische en technologische expertise, is niet elke operator even ‘tech-savvy’. “Je gelooft het niet, maar wij trainen regelmatig mensen die niet eens weten wat een computermuis is. Onze systemen moeten dus extreem simpel te bedienen zijn.” Sommige operators zijn analfabeet. “Dus dan maken we presentaties die helemaal uit afbeeldingen bestaan. En de displays op onze apparatuur laten dan geen tekst zien, maar icoontjes.” Dat diepe begrip voor de gebruiker is wat de ondernemer als uitgangspunt neemt om het bedrijf groot te houden.

Liever een klein gebaar

Die menselijke benadering tekent ook de manier waarop Van der Maal met zijn medewerkers omgaat. “Vertrouwen en respect vormen een centraal onderdeel van onze bedrijfsvoering”, vertelt hij. “Op die manier wil ik een wereldbedrijf voor mijn mensen zijn.” Het idee dat de classificatie ‘wereldbedrijf’ betekent dat je de meest spectaculaire arbeidsvoorwaarden biedt, wijst de ondernemer resoluut af. “Sommige bedrijven gaan wel heel ver om personeel vast te houden”, vindt Van der Maal. Hij doelt op bedrijven die hun medewerkers toestaan naar een ver oord te vliegen om daar ‘vanuit huis’ te werken. “Zo’n reis is toch niet duurzaam? Ik maak me echt zorgen over deze ontwikkeling.”

"Sommige bedrijven gaan wel heel ver om personeel vast te houden."

In plaats daarvan gelooft de ondernemer in kleine gebaren. “Als een jonge ouder een slechte nacht heeft gehad, heb ik liever dat hij of zij om tien uur start in plaats van negen uur”, illustreert Van der Maal. “En dan niet een uur langer doorwerken, maar gewoon op het normale tijdstip weer naar huis.” Hij ziet jonge ouders tegenwoordig sowieso worstelen. “Medewerkers voelen zich schuldig als de kinderopvang om de haverklap dicht is. Ik zeg alleen maar: zorg voor je kleine. Ik heb het vertrouwen dat mijn medewerkers doen wat hun kind nodig heeft, en voor het bedrijf doen wat ze kunnen doen.”

Principes in een krappe arbeidsmarkt

Van der Maal merkt dat zijn op vertrouwen gebaseerde manier van leidinggeven helpt om zijn medewerkers te behouden. Maar ook hij voelt de ongekende krapte op de arbeidsmarkt. “Het aantrekken van nieuw personeel gaat moeizaam”, aldus de ondernemer. “En kandidaten stellen soms bizarre eisen. Maar ik ga iemand die onze industrie nog helemaal niet kent en nog veel moet leren niet meer betalen dan een medewerker die al tien jaar bij ons in dienst is.” Ook weigert Van der Maal dure recruitmentbedrijven in te huren. “Die vragen enorme bedragen voor hun bemiddeling, die feitelijk niet meer inhoudt dan een kort voorgesprekje met de kandidaat.”

DJM haalt regelmatig mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan boord. “Daar zitten grote successen tussen. Ik heb mensen gezien, totaal lusteloos, die weer helemaal tot leven kwamen”, vertelt Van der Maal. Dat het soms echter ook “trekken aan een dood paard” is, is voor hem geen reden om cynisch te worden. Dat bedrijven subsidies kunnen krijgen wanneer ze mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aannemen, speelt voor Van der Maal een ondergeschikte rol. “Ik neem iemand aan omdat ik met hem of haar verder wil. Dat vertrouwen moeten ze voelen.”